Akıllı Telefonlar Değerli Metallerden Bir Araya Geliyor
Her akıllı telefon altın, gümüş ve platin gibi değerli metallerden bir araya gelmektedir. Sorun, onları güvenli ve ekonomik bir biçimde ortaya çıkarmaktır. Akıllı telefonlar altın, gümüş, bakır, platin ve paladyum gibi metalleri bünyesinde barındırmaktadır. Bu metaller bugün her zamankinden daha fazla önem arz etmektedir. Nedeni ise zamanla onları topraktan çıkarmanın imkansız olacağıdır. Eski elektroniklerimizdeki metallerin potansiyeli ve onları ayırıp yeniden kullanma konusu, Kasın 2016’da Sidney'de düzenlenen BBC Geleceğin Dünyasını Değiştiren Fikirler Zirvesi'nde tartışılan konulardan biriydi. Akıllı telefonlar değerli metaller ve nadir elementlerle dolu. Örneğin, tipik bir iPhone, 0.034 gram altın, 0.34 gram gümüş, 0.015 gram paladyum ve gramın binde biri platin içermektedir. Biraz daha ucuz olan alüminyum (25g) ve bakır (15g) da bulunmaktadır. Akıllı telefonlar ayrıca itriyum, lantan, terbiyum, neodim, gadolinyum ve praseodim gibi nadir elementleri de bünyesinde barındırmaktadır. Bu elementler yerkabuğunda yer alan fakat ekonomik anlamda çıkarılması oldukça zor olan elementlerdir. Bu elementlerin hepsi akıllı telefonlarda az miktarda yer almaktadır. Fakat iki milyarı aşkın insanda akıllı telefon ve bu sayının her geçen gün artmaktadır. Bunun yanında bu cihazlarda doğada yer alan aynı ağırlıktaki maden cevherlerinden oldukça yüksek oranda altın ve gümüş gibi değerli metal mevcuttur. Bir ton iPhone’deki altın oranı, bir ton ağırlığındaki altın cevherinde 300 kat daha fazla altın, aynı ağırlıktaki gümüş cevherinden ise 6,5 kat fazla gümüş içermektedir. Akıllı Telefon kullanan iki milyar kişi her 11 ayda yeni bir telefona sahip olmaktadır. Eski telefonlar ise ya evin bir köşesinde unutulmaya bırakılıyor ya da atılmaktadır. Bu telefonların %10’u geri dönüşüm merkezlerine ulaşarak değerli metallerin yeniden kullanımına sokulabilmektedir. Burada gerçekten de kutularda, çekmecelerde veya yere gömülü biçimde duran bir altın madeninden bahsedilebilmektedir. Petrolün yanında çeşitli doğal kaynağın fazla seviyede çıkarıldığı günümüz dünyasında böylesine değerli maddeler konusunda savurganlıktan kaçınmak ekonomik ve çevre açısından oldukça önemlidir.
Elektronik altın madeninden faydalanmak istiyorsanız her birinin içerdiği önemsiz miktarlar yüzünden bir kez daha düşünmelisiniz. Fakat geniş kapsamlı düşünüldüğünde durum değişebilmektedir. Bir milyon telefondan 16 ton bakır, 350 kg gümüş, 34 kg altın ve 15 kg paladyum elde edilebilmektedir. Burada sorun şu ki bu mineral ve metallerin güvenli ve ekonomik bir biçimde çıkarılmasıdır. Eski telefonların birçoğu Çin gibi ülkelere gönderilip, burada işçiler ya da çocuklar az maaşla bu telefonları kırarak ve genellikle tehlikeli kimyasallar kullanarak değerli parçaları almaktadır. Çin’in güneydoğusundaki Guiyu kenti dünyanın en büyük elektronik çöplüğü olarak bilinmektedir. Toprağa, havaya ve nehirlere karışan arsenik, krom, kurşun ve cıva benzeri maddeler çeşitli hastalıklara sebebiyet vermektedir. Bu yüzden telefonun yer aldığı ülkede geri dönüşüme sokulması ise ayrı problemlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
Elektronik altın madeninden faydalanmak istiyorsanız her birinin içerdiği önemsiz miktarlar yüzünden bir kez daha düşünmelisiniz. Fakat geniş kapsamlı düşünüldüğünde durum değişebilmektedir. Bir milyon telefondan 16 ton bakır, 350 kg gümüş, 34 kg altın ve 15 kg paladyum elde edilebilmektedir. Burada sorun şu ki bu mineral ve metallerin güvenli ve ekonomik bir biçimde çıkarılmasıdır. Eski telefonların birçoğu Çin gibi ülkelere gönderilip, burada işçiler ya da çocuklar az maaşla bu telefonları kırarak ve genellikle tehlikeli kimyasallar kullanarak değerli parçaları almaktadır. Çin’in güneydoğusundaki Guiyu kenti dünyanın en büyük elektronik çöplüğü olarak bilinmektedir. Toprağa, havaya ve nehirlere karışan arsenik, krom, kurşun ve cıva benzeri maddeler çeşitli hastalıklara sebebiyet vermektedir. Bu yüzden telefonun yer aldığı ülkede geri dönüşüme sokulması ise ayrı problemlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır.